1
THUỐC GIẢI BIỂU
Giải biểu là đưa ngoại tà: phong, hàn, thấp, nhiệt,
Đi ra ngoài theo đường mồ hôi,
Chữa chứng bệnh khi còn ở biểu,
Để bệnh không vào lý em ơi.
Thuốc thường vị cay, cay thường phát tán,
Gây ra mồ hôi, đưa tà khí ra ngoài,
Nên gọi chung là giải biểu phát hãn.
-Phát tán phong hàn: đa số vị cay,
Tính ấm ôn gọi tân ôn giải biểu.
-Phát tán phong nhiệt: cũng đa số vị cay,
Tính mát lương gọi tân lương giải biểu.
-Phát tán phong thấp: đa số vị cay ấm (tân ôn),
Mát lạnh, hoặc bình trị phong thấp, có nhiệt, hàn.
Tác dụng, chỉ định chung chữa bệnh,
-Phát tán giải biểu do ngoại cảm phong hàn,
Ngoại cảm phong nhiệt, hay phong thấp,
Gây ra cảm mạo, truyền nhiễm em ơi.
-Đau dây thần kinh, co cứng cơ:
Cảm phải hàn tà, nhiệt tà như là
đau gáy,
Đau thần kinh liên sườn, đau lưng, liệt dây VII.
-Khó thở, tức ngực, hen suyễn, ho,
Bởi hàn, bởi nhiệt phế khí không tuyên giáng,
Như viêm họng, viêm phế quản, và hen.
-Giải độc, mọc ban chẩn, mụn nhọt mới mắc,
Viêm màng tiếp hợp, sởi thủy đậu mọc nhanh.
-Lợi niệu, tiêu phù trong viêm cầu thận cấp,
Do lạnh nổi ban phù dị ứng em ơi.
-Đau khớp xương do phong, hàn, thấp,
Tên chung gọi chứng tý đó thôi,
Viêm khớp cấp, thoái khớp,
Viêm đa khớp dạng thấp.
*Tổng hợp những chú ý khi dùng
-Sử dụng thuốc khi tà còn ở biểu,
Tà đã vào trong mà biểu chứng vẫn còn,
Thì phải phối thuốc chữa thêm phần lý,
Như (hạ, thanh, ôn) tức biểu lý song hành.
-Mùa hè nóng ta dùng lượng ít,
Mùa đông lạnh dụng lượng nhiều hơn.
-Phụ nữ sau sinh, người già, trẻ em dùng ít,
Cần gia thêm bổ huyết, ích khí, dưỡng âm.
-Thuốc phát hãn chỉ nên dùng ngắn,
Đạt kết quả rồi thì phải dừng ngay.
-Uống thuốc phát hãn nên uống nóng,
Ăn cháo nóng, đắp chăn, mặc quần áo ấm,
Để giúp mồ hôi ra được dễ dàng hơn.
*Trường hợp cấm kỵ không dùng thuốc,
-Tự hãn, đạo hãn tránh không dùng.
-Thiếu máu, đái máu, nôn ra máu.
-Mụn nhọt đã vỡ, ban chẩn đã bay.
-Sốt do âm hư (mất nước và điện giải),
Giai đoạn truyền nhiễm chuyển bệnh phục hồi.
(Đông Y Hồng Đức)
(Đông Y Hồng Đức)
No comments :
Post a Comment